Owrzodzenie żylne podudzi spowodowane niewydolnością żylną (ulcus cruris venosum)
Wiedza na temat owrzodzenia żylnego podudzia
Owrzodzenie żylne podudzi na podłożu niewydolności żylnej to poważna, bolesna i zwykle trudno gojąca się rana. O tym, które czynniki ryzyka są kluczowe, jak wygląda terapia i wiele więcej, możesz przeczytać tutaj.
Owrzodzenie żylne podudzi na podłożu niewydolności żylnej – definicja
Długotrwała niewydolność żylna może prowadzić do przewlekłej rany na podudziu lub stopie. Stały zastój w żyłach powoduje tworzenie się obrzęków. Jeśli utrzymują się one przez dłuższy czas, tkanka nie jest już odpowiednio zaopatrywana w tlen. W rezultacie skóra staje się coraz cieńsza, aż w końcu powstaje otwarta rana, która bez leczenia może stać się przewlekła. Ta przewlekła choroba jest powszechnie nazywana owrzodzeniem żylnym, a wśród lekarzy znana także jako Ulcus cruris venosum. Termin Ulcus cruris venosum pochodzi z łaciny. „Ulcus” oznacza „wrzód”, „crus” „udo” lub „podudzie”, a „vena” „żyłę”. W liczbie mnogiej - „ulcera”. -
Jak powstaje owrzodzenie żylne podudzi
Owrzodzenie żylne podudzi zwykle rozwija się powoli, miesiącami lub nawet latami. Objawia się uszkodzeniem skóry w postaci suchej, swędzącej lub popękanej skóry. Z biegiem czasu skóra może stać się cieńsza i bardziej podatna na obrażenia. Jeśli powstałe rany nie goją się prawidłowo lub nie są odpowiednio leczone, często stają się większe i głębsze. Rany mogą być mokre lub opuchnięte i wydzielać nieprzyjemny zapach.
Owrzodzenie żylne podudzi: Przyczyny
Główną przyczyną owrzodzenia żylnego podudzi tego typu jest przewklekła niewydolność żylna. Występuje w przypadku zaburzeń funkcjonowania zastawek żylnych. Prowadzi to do cofania się krwi w żyłach i zwiększonego ciśnienia. Zwiększone ciśnienie powoduje uszkodzenie skóry i znajdujących się pod nią tkanek, co może skutkować powstaniem otwartego owrzodzenia.
Do dalszych czynników ryzyka należą:
Zakrzep
Nadwaga
Ciąża
Niedostateczna aktywność fizyczna
Palenie papierosów
Owrzodzenie żylne podudzi (ulcus cruris) jest spowodowane zaburzeniami krążenia w nogach i przebytą chorobą, taką jak przewlekła niewydolność żylna, choroba tętnic obwodowych lub cukrzyca. W zależności od przyczyny, lekarze rozróżniają różne rodzaje owrzodzeń żylnych podudzi. Do trzech najpopularniejszych z nich należą:
Owrzodzenie żylne podudzi na podłożu niewydolności żylnej:
W przypadku owrzodzenia żylnego podudzi przyczyną jest zaburzenie krążenia, a dokładniej przewlekła niewydolność żylna. Owrzodzenia żylnego podudzi zwykle pojawia się na dolnej części nogi, zazwyczaj na wysokości wewnętrznej kostki lub łydki. Może pojawić się po jednej, lub po obu stronach nogi. Rana może również występować na obszarze wokół nogi, obejmując kończynę.
Owrzodzenie tętnicze:
w tym przypadku przyczyną jest zaburzenie krążenia tętniczego (choroba tętnic obwodowych). Niewystarczający dopływ krwi bogatej w tlen sprawia, że nawet proste rany nie goją się prawidłowo i łatwo mogą ulec zakażeniu. Ulcus cruris arteriosum występuje zwykle na palcach lub podeszwie stopy.
Ulcus cruris mixtum:
to termin stosowany przez lekarzy, gdy mowa o gdy owrzodzenie żylne jest spowodowane jednoczesnym zwężeniem obu układów krążenia - żylnego i tętniczego.
Owrzodzenie żylne podudzi występuje również często w przypadku Diabetes mellitus (stopa cukrzycowa). Cukrzyca wiąże się z kilkoma czynnikami, które sprzyjają powstawaniu wrzodów: miażdżyca tętnic, polineuropatia cukrzycowa i wysoka zawartość cukru w śródmiąższu.
Rzadziej przyczyną zaburzenia krążenia, a tym samym owrzodzenia żylnego podudzi, są inne choroby, jak na przykład nowotwór.
Owrzodzenie żylne podudzi na podłożu niewydolności żylnej – objawy
Objawy owrzodzenia żylnego podudzi na podłożu niewydolności żylnej mogą się różnić w zależności od stopnia nasilenia choroby i czasami różnią się od objawów owrzodzenia tętniczego (Ulcus cruris arteriosum).
Oto najczęstsze objawy tego owrzodzenia żylnego podudzi:
- Bóle
- Opuchlizna
- Swędzenie
- Zabarwienie, zaczerwienienie
- Ciepło w dotkniętym obszarze
- Nieprzyjemny zapach
- Stwardniała skóra wokół rany
- Hemosyderoza (odkładanie się żelaza w tkankach)
- Pajączki
- Żylaki
- Atrophie blanche (małe, białe obszary, najczęściej szorstkie, bliznowate)
- Zastoinowe zapalenie skóry
- Martwica
- Dermatoliposkleroza (stwardnienie podskórnej tkanki tłuszczowej)
- Mokra lub krwawa rana
Powikłania owrzodzenia żylnego podudzi na podłożu niewydolności żylnej
Najczęstszym powikłaniem owrzodzenia żylnego podudzi na podłożu niewydolności żylnej jest zakażenie. Jeśli rana nie jest odpowiednio pielęgnowana, bakterie mogą wniknąć do środka i spowodować infekcję, która może pogorszyć stan rany i jeszcze bardziej opóźnić gojenie. Głębsze wniknięcie bakterii oznacza infekcję mięśni lub ścięgien, która może wymagać poważnej operacji, a nawet amputacji. W ciężkich przypadkach infekcja może prowadzić do róży lub zakażenia krwi. Oba przypadki mogą prowadzić do zagrożenia życia. Ponadto zwiększa się ryzyko zawału serca lub udaru niedokrwiennego mózgu. Ze względu na intensywne leczenie rany często pojawiają się alergie na maści lub środki dezynfekcyjne.
Tak często występuje owrzodzenie żylne podudzi
Owrzodzenie żylne podudzi to częsta choroba, która dotyka około 1% populacji. Częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Ryzyko wystąpienia owrzodzeń żylnych podudzi wzrasta wraz z wiekiem i u osób z przewlekłą chorobą żył.
W jaki sposób można zapobiegać owrzodzeniu żylnemu podudzi?
Jest kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby zapobiec owrzodzeniu żylnemu podudzi. Jest to między innymi większy ruch i zdrowy tryb życia, a także stosowanie wyrobów uciskowych. Środki zapobiegawcze:
- Prewencyjne noszenie podkolanówek uciskowych
- Regularne uprawianie sportów wytrzymałościowych (pływanie, chodzenie itp.)
- Gimnastyka żylna
- Aktywny styl życia na co dzień
- Naprzemienne wykonywanie czynności na stojąco i na siedząco
- Badanie objawów mogących świadczyć o chorobie naczyniowej
- Optymalna kontrola ewentualnie występującej cukrzycy
- Zdrowe odżywianie
- Rezygnacja z nikotyny
- Unikanie nadwagi
- Unikanie stresu
- Dopasowane, nieuciskające obuwie
- Regularna pielęgnacja stóp
Najlepszym sposobem zapobiegania owrzodzeniom żylnym podudzi jest leczenie choroby leżącej u ich podstaw. Może to oznaczać na przykład utratę wagi i zwiększenie aktywności fizycznej w przypadku otyłości, noszenie podkolanówek uciskowych w przypadku niewydolności żylnej lub przyjmowanie leków w przypadku cukrzycy. Ważne jest również, aby dbać o skórę wokół nóg, aby uniknąć kontuzji. Jeśli dojdzie do urazu, należy szybko rozpocząć leczenie, aby przyspieszyć gojenie.
Diagnostyka owrzodzenia żylnego podudzi na podłożu niewydolności żylnej
Rozpoznanie owrzodzeń żylnych podudzi zwykle stawia się na podstawie badania fizykalnego. Lekarz bada ranę i szuka oznak infekcji. Ponadto odbywa się wywiad w celu ustalenia czynników ryzyka. Często wykonuje się także badanie ultrasonograficzne w celu oceny przepływu krwi w nodze i ustalenia, czy przyczyną jest choroba żył. Możliwa jest również dalsza diagnostyka, np.:
- Wskaźnik kostka-ramię (ciśnienie krwi na obu rękach i nogach)
- Ultrasonografia dupleksowa
- Angiografia metodą rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej (MR lub CT)
- Test ruchu
- Wymaz z rany
- Badania krwi (diagnostyka cukrzycy, zaburzenia czynności nerek itp.)
- Biopsja (w przypadku oporności na leczenie)
Etapy owrzodzenia żylnego podudzi (ulcus cruris)
Knighton et al. rozróżniają sześć stopniów nasilenia przewlekłego owrzodzenia:
Stopień 1 Owrzodzenie obejmuje środkową warstwę skóry (naskórek i skórę właściwą)
Stopień 2 Owrzodzenie obejmuje tkankę podskórną
Stopień 3Owrzodzenie obejmuje ścięgna, kości, więzadło lub staw
Stopień 4Owrzodzenie obejmuje ścięgna, kości, więzadło lub staw oraz zapalenie (ropień i/lub zapalenie szpiku kostnego)
Stopień 5Owrzodzenie obejmuje ścięgna, kości, więzadło lub staw z obumarłą tkanką (martwicą) w ranie
Stopień 6Owrzodzenie obejmuje ścięgna, kości, więzadło lub staw z obumarłą tkanką (martwicą) w ranie i otaczającej tkance
Owrzodzenie żylne podudzi na podłożu niewydolności żylnej: Leczenie
Co robić w przypadku owrzodzenia żylnego podudzi spowodowanego niewydolnością żylną? Sposó leczenia owrzodzenia żylnego zależy od stopnia nasilenia choroby. W przypadku średniego stopnia nasilenia oprócz leczenia ran konieczne jest stosowanie terapii uciskowej. Uważana jest za podstawę terapii przyczynowej i pomaga zwiększyć przepływ krwi oraz zmniejszyć ciśnienie w żyłach. Może przyczynić się do wyleczenia rany. W przypadku ciężkiej choroby konieczne jest leczenie specjalistyczne lub zabieg chirurgiczny. Ponieważ otwarte rany przewlekłe są zawsze bolesne, każda dotknięta nimi osoba powinna przejść odpowiednią terapię przeciwbólową. Ostatecznie różne terapie są ze sobą łączone.
Leczenie zaburzeń krążenia leżących u podstaw dolegliwości
- Medyczne, adaptacyjne systemy uciskowe lub elastyczne opaski zapewniające odciążenie
- Podkolanówki uciskowe lub system podkolanówek uciskowych (Juzo Ulcer Pro)
- Regularne noszenie wyrobów uciskowych
- Regularny ruch, trening chodzenia
- Leczenie ewentualnych żylaków
- Manualny drenaż limfatyczny (MLD) w przypadku obrzęków
- Zdrowe odżywianie
- Brak nikotyny
- Dobrze kontrolowane nadciśnienie tętnicze
- Ewentualne wewnątrznaczyniowe lub naczyniowe zabiegi chirurgiczne
- Leki rozrzedzające krew lub rozpuszczające skrzepy
Leczenie ran
- Czyszczenie ran
- Płukanie roztworem z soli fizjologicznej
- Opracowanie chirurgiczne rany (debridement)
- Usunięcie obumarłych, uszkodzonych lub objętych zapaleniem tkanek
- Opatrunki
- Środowisko lekko wilgotne poprzez wilgotne okłady, polimerowe opatrunki membranowe, alginiany, opatrunki piankowe, hydrokoloidy, folie, hydrożele
- Leczenie obszaru wokół brzegu rany
Leczenie operacyjne
Rozróżnia się tutaj trzy różne strategie:
- eliminacja niewydolnych odcinków żył powierzchownych i poprzecznych (np. usuwanie żylaków)
- Chirurgiczne leczenie owrzodzeń (np. terapia Shave, w której powstaje nowa rana, która goi się lepiej)
- Chirurgia powięzi: uwzględnienie powięzi goleniowej
Dwa ostatnie punkty najczęściej obejmują przeszczep skóry.
Kiedy owrzodzenie żylne podudzi na podłożu niewydolności żylnej wymaga zabiegu chirurgicznego? Obowiązuje tu zasada, która mówi: jeśli rana nie zagoi się w ciągu trzech miesięcy pomimo leczenia lub nie zagoi się po roku, konieczne jest specjalne leczenie lub operacja.
Leczenie specjalistyczne
Oprócz terapii uciskowej, opatrunków, leków i zabiegów chirurgicznych, istnieją także inne sposoby leczenia przewlekłych ran otwartych. Należą do nich terapia podciśnieniowa, leczenie ran na mokro i stosowanie produktów zastępujących skórę.
Przykłady:
- Zamykanie ran metodą podciśnieniową
- Stosowanie produktów zastępujących skórę
- Plazmoterapia
- Przeszczep komórek macierzystych
- Przeszczep komórek tłuszczowych
Leczenie owrzodzenia żylnego podudzi na podłożu niewydolności żylnej za pomocą terapii uciskowej
W przypadku owrzodzenia żylnego podudzia niezbędną i najważniejszą metodą leczenia jest terapia uciskowa. Delikatny nacisk z zewnątrz jest przeciwieństwem wewnętrznego ciśnienia ścian naczynia. Terapia uciskowa pomaga więc zmniejszyć ryzyko rozciągnięcia żyły. Pomaga także zwiększyć przepływ krwi oraz zmniejszyć ciśnienie w żyłach. Może przyczynić się do wyleczenia rany. Terapię uciskową można stosować poprzez noszenie podkolanówek uciskowych lub specjalnych bandaży. Podkolanówka uciskowa wspiera naczynia od zewnątrz. Zoptymalizowany przepływ krwi w żyłach nóg zapobiega przekrwieniu i miejscowemu zastojowi krwi. Ciśnienie zewnętrzne wspomaga zamykanie zastawek żylnych i działanie pompy mięśniowej żył.
Po zabiegu chirurgicznym noszenie podkolanówek uciskowych minimalizuje ryzyko powstania obrzęków i zakrzepów i wspomaga gojenie. W zależności od przyczyny schorzenia, stosowanie stałej terapii uciskowej może mieć sens, gdyż ryzyko nawrotu choroby jest duże.
Aby osiągnąć optymalny efekt, podkolanówki powinny być dokładnie dopasowane i dlatego najlepiej zaopatrzyć się w niej w odpowiednim sklepie medycznym.
Produkty specjalistyczne
Adaptacyjny system kompresyjny to idealne rozwiązanie dla tych, którzy zaczynają proces leczenia owrzodzeń. Ten rodzaj wyrobów uciskowych jest wyjątkowo delikatny, a w razie potrzeby można go również zastosować do zamocowania oddzielnego opatrunku. Ponadto adaptacyjny system kompresyjny oraz Juzo Compression Wrap lub Juzo ACS Light umożliwiają regulację obwodu, jeśli w momencie rozpoczęcia leczenia występuje obrzęk.
Zaopatrzeniem profilaktycznym w przypadku wrzodów jest na przykład system podkolanówek uciskowych Juzo Ulcer Pro. Składa się z dwóch podkolanówek (<KKL 1), które można regularnie zmieniać, oraz jednej poodkolanówki wierzchniej o splocie płaskim (KKL 2). Razem dają one klasę ucisku 3. Podkolanówka spodnia chroni wrażliwą skórę podczas zakładania podkolanówki wierzchniej i można ją wykorzystywać do pewnego mocowania opatrunków i pelot.
Podsumowanie
Owrzodzenie żylne należy do bolesnych chorób. Można jednak zmniejszyć ryzyko wystąpienia owrzodzeń żylnych podudzi, zwracając uwagę na stan zdrowia żył i skóry w okolicy nóg. Sposób leczenia owrzodzenia żylnego zależy od stopnia nasilenia choroby, ale często najważniejszym rodzajem terapii jest terapia uciskowa.
Jeśli zauważysz owrzodzenia, natychmiast skontaktuj się z lekarzem w celu uzyskania diagnozy i najlepszego możliwego leczenia.
