Dermabrazja
W przypadku tej metody wierzchnią warstwę skóry (naskórek) usuwa się wirującą, diamentową głowicą szlifierską w znieczuleniu miejscowym. Metoda jest stosowana głównie w przypadku blizn potrądzikowych w celu poprawy wyglądu skóry.
Dlaczego należy leczyć blizny?
Niestety blizny prawie zawsze pozostawiają po sobie ślady. Istnieją jednak dobre terapie, które umożliwiają znaczną poprawę ich wyglądu i funkcjonalności. Poza wyglądem istnieje wiele innych powodów, które przemawiają za podjęciem leczenia blizn. Bez leczenia może wystąpić nadwrażliwość, zwiększone swędzenie i dolegliwości bólowe, ale także napięcie skóry i sklejenie tkanek. Mogą również wystąpić ograniczenia funkcji i ruchomości, na przykład w obrębie dłoni lub stawów.
Mocno wypukłe, rozrastające się (hipertroficzne) lub nabrzmiałe blizny (bliznowce) mogą również – w zależności od ich lokalizacji i rozległości – stanowić obciążenie psychiczne i prowadzić do traumy.
Szanse na sukces leczenia blizn są największe w ciągu pierwszych dwóch lat, warto więc wykorzystać ten czas również na poprawę jakości blizn.
Powody leczenia blizn
- Unikanie ograniczeń funkcjonalności i ruchomości
- Zwiększanie elastyczności tkanki bliznowatej
- Redukcja bólu
- Zmniejszenie nadwrażliwości i swędzenia
- Poprawa wyglądu
- Unikanie skutków psychologicznych (trauma)
Jaki jest najlepszy sposób leczenia blizn?
Każda blizna jest inna, dlatego również jej leczenie trzeba indywidualnie dostosować, uwzględniając typ blizny, jej lokalizację i inne czynniki. Leczenie obejmuje zwykle różne, uzupełniające się środki.
Aby uzyskać jak najlepszą jakość blizn, terapię należy rozpocząć jak najwcześniej po zabiegu. Pozwala to na maksymalne wykorzystanie czasu, w którym blizna jest aktywna. Dlatego też w przypadku wszystkich blizn bezpośrednio po zagojeniu się rany należy rozpocząć leczenie nieinwazyjne (zachowawcze).
W przypadku blizn, które ograniczają funkcjonowanie czy ruchomość pacjenta, konieczna może być ich korekta. W zależności od charakterystyki blizny można zastosować leczenie chirurgiczne lub terapię laserową.
Lekarz prowadzący wybierze najbardziej odpowiednią kombinację różnych metod leczenia.
Możliwości leczenia
Generalnie w ramach leczenia blizn rozróżnia się metody nieinwazyjne, czyli zachowawcze, oraz metody inwazyjne. Pojęcie terapii zachowawczej obejmuje wszystkie sposoby leczenia farmakologicznego i fizykoterapię. Terminem terapii inwazyjnej określa się wszystkie działania, przy których następuje penetracja ciała, czyli wymagające przecięcia skóry. Przede wszystkim są to zabiegi chirurgiczne.
Na czym polega terapia uciskowa?
Jedną z możliwych metod leczenia w terapii blizn jest wywieranie ucisku (kompresja) na obszar blizny. Można to robić za pomocą płaskodzianych wyrobów uciskowych wykonywanych indywidualnie dla każdej części ciała. Kompresję stosuje się w terapii blizn z dużym powodzeniem już od wielu lat. Dopóki blizna jest nadal aktywna i ukrwiona, terapia uciskowa może mieć pozytywny wpływ nawet na starsze blizny.
Dopasowywanie wyrobu uciskowego
Idealnie dopasowany wyrób uciskowy wywiera stały ucisk o dużej skuteczności medycznej i w znacznym stopniu przyczynia się do poprawy w obszarze blizny. Nie powinien on ograniczać ruchów ani się zsuwać. Odpowiednio przeszkoleni specjaliści ze sklepu medycznego przeprowadzą pomiary Twojego ciała. Na ich podstawie będzie można wykonać idealnie dopasowaną i anatomicznie wyprofilowaną odzież uciskową (np. ScarComfort) Przy przygotowywaniu wyrobów na miarę można również określić konieczność zintegrowania w wyrobie dodatkowych elementów, takich jak np. poduszki uciskowe (peloty), które pozwolą uzyskać optymalny, równomierny ucisk blizny. Klasę ucisku dopasowaną do danego leczenia, a tym samym intensywność ucisku dobiera lekarz.
Idealne dopasowanie odzieży uciskowej
Odzież uciskowa powinna ściśle przylegać do ciała – jak druga skóra. Tylko w ten sposób zapewni pożądany ucisk. Z tego powodu noszenie i zakładanie odzieży uciskowej – szczególnie na początku terapii – może wymagać przyzwyczajenia się, a w przypadku młodych blizn może być również nieprzyjemne. Nie należy się jednak zniechęcać. Tylko konsekwentne noszenie odzieży uciskowej w dzień i w nocy może zapewnić zadowalające efekty.
Z czasem, przy odrobinie wprawy i użyciu przydatnych środków pomocniczych zakładanie będzie coraz łatwiejsze, a noszenie stanie się częścią codziennej rutyny.
Skuteczność terapii uciskowej
Rys. 1 Hipertroficzna, wypukła blizna bez ucisku
Rys. 2 Spłaszczona blizna pod dzianiną uciskową
Bezpośrednio po zamknięciu rany można rozpocząć terapię uciskową. Dzięki równomiernemu uciskowi powierzchniowemu, który zapewnia odzież uciskowa, w ramach obszaru blizny można uzyskać różne pozytywne efekty:
- Zapobieganie niekontrolowanemu wzrostowi
- Zapobieganie rozrostowi blizny
- Blednięcie blizny
- Bardziej miękka tkanka bliznowata
- Zmniejszenie grubości blizny
- Ochrona wrażliwej skóry lub przeszczepu
- Zmniejszenie swędzenia w obszarze blizny
- Zmniejszenie ewentualnych dolegliwości bólowych
- Zwiększenie ruchomości blizn w okolicy stawów
- Minimalizacja ryzyka kurczenia blizn i wynikającej z tego sztywności stawów
Silikonowe peloty
Peloty silikonowe można nosić pod odzieżą uciskową w tych miejscach ciała, w których sam ucisk nie wystarcza do wytworzenia wymaganego nacisku na tkankę blizny, czyli na przykład w okolicach kostek lub na dekolcie.
Czas trwania terapii uciskowej
Niezbędny czas trwania terapii uciskowej zależy od wielu czynników, dlatego może trwać od sześciu miesięcy do dwóch lat. Własne zaangażowanie w terapię i cierpliwość, jak również wsparcie oraz zachęta ze strony rodziny i przyjaciół mogą w znacznym stopniu przyczynić się do sukcesu terapii. Tylko konsekwentne noszenie odzieży uciskowej (zgodnie z zaleceniami lekarza) zapewnia prawidłowe gojenie się blizny bez ograniczeń funkcjonalnych.
Inne czynniki, które wpływają na czas trwania terapii:
- Ciężkość blizn
- Lokalizacja i wielkość blizn
- Indywidualne różnice w gojeniu
Warto wiedzieć
W wielu przypadkach kompresjoterapia pozwala uniknąć chirurgicznej korekcji blizn. Decyzję w tej sprawie należy jednak podejmować indywidualnie i w zależności od przypadku.
Terapia silikonowa
Leczenie blizn z wykorzystaniem silikonu to kolejna skuteczna opcja w terapii blizn. Silikon pozwala utrzymać naturalną wilgotność skóry, zapobiega więc wysychaniu blizny. Produkty silikonowe są wykonane w 100% z silikonu medycznego. Są one miękkie, wysoce elastyczne i bardzo łatwo się dopasowują, co sprawia, że noszenie ich jest raczej przyjemne niż uciążliwe. Plastry uciskowe – takie jak Juzo ScarPad – są samoprzylepne i można je nosić w połączeniu z odzieżą uciskową lub osobno. Inne produkty silikonowe – takie jak Juzo Silon®-TEX – są wszywane bezpośrednio do wyrobów uciskowych. Wczesne stosowanie produktów silikonowych równolegle z terapią uciskową może stanowić idealne uzupełnienie i zwiększać skuteczność terapeutyczną:
- Zwiększenie miękkości tkanki bliznowatej
- Redukcja niekontrolowanego wzrostu lub rozrostu blizny
- Dodatkowa ochrona świeżej tkanki bliznowatej / przeszczepu
- Zapobieganie bezpośredniemu ocieraniu o skórę
Warto wiedzieć
Produkty silikonowe wolno stosować dopiero po całkowitym zamknięciu się rany. Aby zapewnić higienę i uniknąć podrażnienia wrażliwej, świeżo powstałej skóry, bardzo ważne jest regularne czyszczenie plastrów silikonowych.
Fizjoterapia i ergoterapia
Tkanka zastępcza blizny nie posiada niestety wszystkich właściwości pierwotnej skóry. Szczególnie na dłoniach i stopach, ale także w okolicach wszystkich innych stawów może to prowadzić do ograniczenia ruchomości i funkcjonalności. Głównym celem fizjoterapeutycznego leczenia blizn jest utrzymanie lub przywrócenie jak największej ruchomości i funkcjonalności. Techniki manualne terapii ruchu i techniki masażu poprawiają ukrwienie tych obszarów, rozluźniają sklejone struktury podskórne, zmniejszają uczucie napięcia i nadwrażliwość oraz sprawiają, że blizna ogólnie jest bardziej miękka i elastyczna.
Pielęgnacja blizn
Gdy tylko rana całkowicie się zamknie, można rozpocząć samodzielną pielęgnację blizny. Ponieważ tkanka bliznowata ma tendencje do wysychania, dobrze sprawdzą się kremy i żele z dodatkiem silikonu. Tworzą one cienką warstwę na powierzchni blizny i zapobiegają jej wysychaniu. Regularne, intensywne masowanie sprawia, że tkanka bliznowata staje się bardziej elastyczna i gładka.
Aby zapobiec tworzeniu się stanów zapalnych, obszar blizny należy regularnie oczyszczać i stale dbać o jego higieniczną czystość.
Wskazówki dotyczące skutecznego leczenia blizn
Przygotowaliśmy dla Ciebie kilka pomocnych wskazówek, które mogą zwiększyć skuteczność terapii blizn. Często to właśnie małe rzeczy, które nie wymagają dużego wysiłku, mogą przyczynić się do postępów terapii i ułatwić leczenie.
Czas noszenia
Noś odzież uciskową dokładnie tak, jak zalecił lekarz. Tylko w ten sposób można osiągnąć optymalną skuteczność terapii. Zazwyczaj nosi się ją również w nocy i zdejmuje tylko na czas prania.
Ekspozycja na słońce
Nie wystawiaj blizn na bezpośrednie działanie promieni słonecznych i zadbaj o odpowiednie zabezpieczenie kremem z filtrem UV. Bezpośrednie nasłonecznienie sprzyja powstawaniu blizn przerostowych. Tkanka bliznowata może również ściemnieć. Odzież uciskowa Juzo (Juzo ScarComfort) gwarantuje współczynnik ochrony przed promieniowaniem UV UPF 30. Plastry silikonowe Juzo (Juzo ScarPad) oferują dodatkową ochronę, ponieważ zapewniają współczynnik ochrony przed promieniowaniem UV UPF 50.
Czyszczenie wyrobów uciskowych
Odzież uciskową można prać w pralce w programie do tkanin delikatnych (maks. 40°C). Resztki łuszczącej się skóry, maści, brud i cząsteczki kurzu mogą gromadzić się w tkaninie. Dlatego pierz swoją odzież uciskową codziennie – tylko w ten sposób zachowa ona swoją elastyczność przez długi czas i zwiększy się jej trwałość. Do każdego prania zalecamy stosowanie łagodnego specjalnego płynu do prania Juzo. Nie używaj płynów do płukania tkanin, ponieważ środki zmiękczające niszczą strukturę dzianiny uciskowej!
Fizjoterapia / ergoterapia
Ukierunkowany ruch w formie fizjoterapii i ergoterapii ma ogromne znaczenie dla skutecznego leczenia blizn. Mobilizuje on tkankę bliznowatą i poprawia jej ukrwienie, tkanka łączna staje się bardziej miękka. Umożliwia również optymalne leczenie nieprawidłowego ustawienia stawów lub sztywności kończyn, co pozwala osiągnąć optymalne wyniki terapii. Zawsze stosuj się do zaleceń terapeutycznych swojego lekarza.
Czyszczenie plastrów silikonowych
Czyść swój ScarPad codziennie – tylko w ten sposób zapewnisz niezbędną higienę blizny oraz pewne mocowanie plastra. ScarPad należy myć specjalnym środkiem czyszczącym (Juzo ScarPad Cleaning Soap). Nałóż kilka kropel mydła na plaster ScarPad i umyj go dokładnie pod ciepłą, bieżącą wodą. Po zakończeniu czyszczenia rozłóż plaster na suchym ręczniku lepką stroną do góry. Po całkowitym wyschnięciu plaster można ponownie stosować.
Pielęgnacja blizn
Codzienne stosowanie kremu i masaże pozwalają zachować elastyczność blizn. Bardzo ważna jest przy tym higiena: dbaj o czystość powierzchni blizny, aby zapobiec powstawaniu stanów zapalnych. Stosuj się do zaleceń lekarza dotyczących pielęgnacji.
Dopasowanie
Odzież uciskowa musi być idealnie dopasowana i nie może krępować ruchów ani się zsuwać. Wymiary ciała zmieniają się wraz z wahaniami wagi lub w fazie wzrostu dzieci. W takim przypadku należy zwrócić się do specjalisty w sklepie medycznym. Sprawdzi on dopasowanie wyrobu i w razie potrzeby dokona odpowiednich pomiarów w celu przygotowania nowej odzieży.
Otwarte rany
Plastrów silikonowych nigdy nie wolno stosować na otwarte rany! W przypadku istniejących ran przed rozpoczęciem stosowania odzieży uciskowej koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Jeśli lekarz prowadzący wyrazi zgodę, w przypadku mniejszych ran odzież uciskową można zakładać na bandaż lub opatrunek. Kompresja może zapewnić bardzo szybkie i bezproblemowe gojenie ubytków resztkowych.
Często zadawane pytania na temat terapii blizn
Dopasowanie i zakładanie
Dlaczego elementy zaopatrzenia blizny muszą być takie ciasne?
Już sama nazwa „wyrób uciskowy” wskazuje, że działa on na zasadzie ucisku. Ucisk na bliznę sprawia, że nowa tkanka ma maksymalnie uporządkowaną strukturę i nie rozrasta się w sposób niekontrolowany. Dzięki temu blizna jest bardziej płaska, miękka i elastyczna. Ponadto w pierwszej fazie gojenia elementy zaopatrzenia blizn pełnią rolę warstwy ochronnej i zmniejszają swędzenie.
Czy to normalne, że po zdjęciu odzieży uciskowej pozostają ślady na skórze?
Ucisk powoduje odbarczenie tkanki. Efekt ten jest wyraźnie widoczny po zdjęciu odzieży. Jest to całkowicie normalne i pokazuje jedynie, że ucisk przynosi efekty.
Pielęgnacja blizn
Czy należy smarować skórę kremem pod produktami do zaopatrzenia blizn?
Blizny nie powinny wysychać. Codzienne stosowanie kremu i masaże pozwalają zachować elastyczność blizn. Zalecamy stosowanie specjalnie opracowanych produktów pielęgnacyjnych, takich jak nawilżający Juzo Lymph Lotion zawierający 4% mocznika i 30% lipidów.
Czy można również stosować maści zawierające parafinę?
Przed ponownym założeniem odzieży uciskowej należy zaczekać do całkowitego wchłonięcia maści zawierającej parafinę.
Jakie kremy na blizny warto stosować?
Kremy zawierające silikon zapobiegają wysychaniu blizny, a tym samym wspomagają proces gojenia.
Czy do mycia blizn należy używać również mydła?
Po zakończeniu procesu gojenia rany bliznę należy myć mydłem ze względów higienicznych. Aby nie dopuścić do nadmiernego wysuszenia blizny, po umyciu należy zastosować krem przywracający skórze właściwą warstwę lipidową
Czas noszenia i zaopatrzenie na zmianę
Jak często otrzymuje się nowe zaopatrzenie?
Pacjent otrzymuje dwa zaopatrzenia na rok. Ponieważ odzież należy nosić przez całą dobę, a przy tym codziennie ją prać, niezbędne jest zaopatrzenie na zmianę. Jeśli element zaopatrzenia przestaje pasować ze względu na proces rośnięcia lub zmianę masy ciała, można zlecić wykonanie nowego zaopatrzenia.
Jak dotrzymać 23-godzinnego czasu noszenia mimo prania i suszenia, mając tylko jeden komplet zaopatrzenia?
Ze względów higienicznych stosowanie dwóch kompletów odzieży powinno być regułą. Porozmawiaj ze swoim specjalistą w sklepie medycznym i/lub lekarzem.
Co można zrobić, jeśli wyrób uciskowy uległ zniszczeniu?
Lekarz lub specjalista w sklepie powinien wystąpić do kasy chorych o przyznanie nowego zaopatrzenia. W uzyskaniu zgody może pomóc szczera rozmowa z osobą odpowiedzialną ze strony kasy chorych.
Jak długo powinno się nosić odzież uciskową?
Blizny są aktywne nawet do dwóch lat po powstaniu. W tym okresie warto stosować odzież uciskową. Gdy blizna zblednie i nie jest już zaczerwieniona, mówimy o bliźnie nieaktywnej. Takie blizny nie ulegają już większym zmianom.
Dlaczego odzież uciskową trzeba nosić przez całą dobę?
Tylko ciągły nacisk na bliznę sprawia, że nowo powstała tkanka łączna pozostaje miękka i płaska.
Pranie i pielęgnacja materiału
Jak często należy prać odzież uciskową?
Odzież uciskową trzeba prać codziennie.
Jak prać odzież uciskową?
Odzież uciskową można prać ręcznie, a także w pralce w programie do tkanin delikatnych (maks. 40°C). Należy używać specjalnego płynu do prania lub łagodnego środka piorącego bez płynu do płukania tkanin.
Czy pod plastrami silikonowymi wolno stosować krem?
Krem do skóry stanowi ważny element pielęgnacji, który zapewnia utrzymanie miękkości i elastyczności blizny. Przed ponownym nałożeniem plastra silikonowego trzeba jednak zaczekać do całkowitego wchłonięcia kremu.
Plastry silikonowe
W jaki sposób należy czyścić plastry silikonowe?
Plastry silikonowe z powierzchnią samoprzylepną można czyścić ciepłą wodą z mydłem, a następnie pozostawić do wyschnięcia w miejscu zabezpieczonym przed kurzem. Specjalnie przygotowane plastry silikonowe i poduszki można i należy dodatkowo wkładać co dwa dni na kilka minut do wrzącej wody.
Czy to normalne, że po zdjęciu plastrów silikonowych pozostają ślady?
To normalne, że ucisk powoduje odbarczenie tkanki, a na skórze pojawiają się odciski plastra silikonowego.
Inne
Czy odzież uciskowa chroni przed promieniowaniem słonecznym?
Efekt ochrony przeciwsłonecznej zależy od zastosowanego materiału. Na przykład odzież uciskowa Juzo ScarComfort gwarantuje współczynnik ochrony przed promieniowaniem UV UPF 30. Plastry silikonowe Juzo ScarPad oferują dodatkową ochronę, ponieważ zapewniają współczynnik ochrony przed promieniowaniem UV UPF 50.
Kiedy można już brać prysznic, kąpać się lub pływać z blizną?
Po zagojeniu się rany.
Kiedy w ramach leczenia blizn przepisuje się fizjoterapię lub ergoterapię?
Szczególnie w przypadku rozległych blizn w okolicy stawów mogą występować ograniczenia funkcji i ruchomości. W tej sprawie należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym.